Ah... herinner je je de dagen vóór COVID nog? Toen de angst om een virus op te lopen niet voortdurend in ons achterhoofd speelde? Toen de term 'sociale afstand nemen' nog niet bestond? Toen we nog niet obsessief onze handen wasten en ontsmettingsmiddel gebruikten? We verlangen er allemaal naar dat alles weer normaal wordt, en nu steeds meer mensen het vaccin krijgen, lijkt het er zeker op dat we die kant op gaan. Maar hoe normaal zal het worden? Zullen onze nieuwe gewoontes, in het bijzonder verbeterde handhygiëne, verdwijnen als de vraag naar papieren tissues blijft dalen?
Op het hoogtepunt van de pandemie bereikte de handhygiëne nieuwe hoogten. Uit een onderzoek van Bradley Corporation bleek dat 78 procent van de Amerikanen in april 2020 minstens zes keer per dag hun handen wasten, vergeleken met ongeveer 37 procent vóór de pandemie. De naleving van handhygiëne in de gezondheidszorg is ook omhooggeschoten. In het University of Chicago Medical Center bereikte de naleving van handhygiëne onder zorgpersoneel 100 procent in maart 2020, vergeleken met 55 procent vóór de pandemie. Dit was inderdaad goed nieuws voor volksgezondheidsdeskundigen die al jaren campagne voeren voor betere handhygiëne.
Helaas hebben we dat niet volgehouden. Toen we doorhadden dat COVID voornamelijk wordt verspreid door druppeltjes in de lucht in plaats van oppervlakken, daalde de 78 procent van de Amerikanen die hun handen vaak wasten naar 57 procent in januari 2021. En de naleving van handhygiëne in het University of Chicago Medical Center daalde in augustus 2020 terug naar ongeveer 50 procent. Hierdoor daalde de vraag naar papieren handdoeken en keerde de productie ervan terug naar het niveau van voor de pandemie (RISI Fastmarkets, maandrapport voor juni).
Nu we terug naar een normale situatie gaan (in ieder geval in Noord-Amerika en de meeste delen van Europa), lijkt het erop dat de vraag naar handhygiëne en papieren tissues waarschijnlijk zal blijven afnemen. Hoewel dit in bepaalde gebieden het geval is, is het niet zo simpel. Hoogstwaarschijnlijk kijken we niet naar een gestage afname in de vraag naar handhygiëne en papieren tissues. Deze voorspelling is gebaseerd op twee belangrijke factoren:
- De eerste is COVID. Blijft COVID de handhygiëne beïnvloeden?
- De tweede heeft te maken met virussen en ziektekiemen naast COVID. Heeft de pandemie de houding van mensen ten opzichte van handhygiëne in het algemeen veranderd?
Handhygiëne tijdens COVID
Over het algemeen kunnen we verwachten dat de verhoogde handhygiëne blijft als gevolg van COVID, onder gevaccineerde en niet-gevaccineerde personen, totdat groepsimmuniteit is bereikt. Hoewel dit meestal een toegenomen vraag naar handontsmettingsmiddelen betekent, blijft er waarschijnlijk een zekere vraag naar papieren tissues (voor oppervlaktereiniging en het wassen van handen).
Toen Solenis volledig gevaccineerde vrienden en collega's in de VS ondervraagde over hun huidige handhygiëne, zeiden de meeste mensen hetzelfde: ze wassen minder hun handen sinds ze zijn gevaccineerd, maar ze wassen wel nog af en toe hun handen als ze thuiskomen en ze proberen hun handen te ontsmetten nadat ze in contact komen met veel aangeraakte oppervlakken.
Waarom doorgaan als ze volledig gevaccineerd zijn? Eén reden is dat we ons nog steeds in een pandemie bevinden en dat er nog veel onbekend is. Vanaf juli was minder dan de helft van de Verenigde Staten gevaccineerd. We weten niet zeker hoe lang het vaccin effectief blijft, vooral tegen varianten, en we weten niet precies hoeveel de vaccins helpen bij het verminderen van de overdracht.
Dit wil natuurlijk niet zeggen dat iedereen die gevaccineerd is doorgaat met handhygiëne. Zoals we sinds het begin van de pandemie hebben gezien, verschilt ieders gedrag wat mondmaskers betreft. We kunnen dus een vergelijkbaar patroon verwachten met handhygiëne. Maar over het algemeen lijkt er sprake te zijn van een betere handhygiëne onder de gevaccineerden.
Voor de helft van de Amerikanen die nog niet volledig gevaccineerd zijn, verwachten we een hoger percentage handhygiëne onder degenen die het virus serieus nemen. Dit kan worden gecompenseerd doordat sommige Amerikanen het vaccin weigeren, volgens recente peilingen naar schatting 25 procent. Hoewel er meerdere redenen zijn waarom mensen het vaccin weigeren, zoals het niet vertrouwen op de veiligheid ervan, is een van de redenen het geen angst hebben voor de gezondheidsgevolgen van COVID, waardoor sommigen minder snel handhygiëne zouden toepassen.
In de rest van de wereld kunnen we een vergelijkbare trend van voortdurende handhygiëne verwachten, met hogere of lagere percentages afhankelijk van de situatie van de regio met COVID en andere factoren. Hoewel er wereldwijd sprake is van aarzeling rond vaccins, hebben de meeste andere landen minder toegang tot vaccins dan de VS. Hierdoor zou de handhygiëne op veel plaatsen hoger blijven.
Zoals te zien in onderstaande de grafiek verschillen de vaccinatiepercentages enorm tussen de continenten. Over het algemeen is in Noord-Amerika en Europa een vergelijkbaar percentage van de bevolking gevaccineerd. Naar schatting wordt de groepsimmuniteit eind 2021 of begin 2022 op beide plaatsen bereikt (hoewel vaccinweigering dit kan vertragen). In andere regio's is de vaccinatiegraad veel lager en het is onduidelijk wanneer de meesten volledig gevaccineerd zullen zijn. In Azië en Zuid-Amerika is vanaf juli slechts 10 tot 15 procent van de bevolking volledig gevaccineerd. In Oceanië is dit cijfer 10 procent en in Afrika zitten de meeste landen onder de 1 procent.
Hoe vertalen deze vaccinatiecijfers zich naar de vraag naar papieren tissues? Lagere vaccinatiecijfers wijzen op een betere handhygiëne, wat zou wijzen op een vraag naar papieren tissues. Maar omdat de vraag naar papieren tissues sterk varieert in verschillende regio's, correleert een lage vaccinatiegraad niet altijd met een hoge vraag naar papieren tissues. Zo heeft de extreem lage vaccinatiegraad in Afrika wellicht geen noemenswaardige invloed op de vraag ernaar. Het vertegenwoordigde in 2020 slechts ongeveer 7 procent van de wereldwijde verkoop van huishoudpapier. Aan de andere kant was Azië goed voor ruwweg de helft van de wereldwijde verkoop van huishoudpapier in 2020, dus het lage aantal vaccinaties blijft een grote invloed hebben op de vraag naar papieren tissues.
Handhygiëne na COVID
Als COVID echt uit de wereld verdwenen is, verdwijnt de verhoogde handhygiëne dan ook? Misschien niet. Er zijn aanwijzingen dat mensen zich nu meer bewust zijn van en zorgen maken over andere ziektekiemen dan COVID. Hier zijn een paar statistieken:
- 88 procent van de Amerikanen denkt dat het zeer waarschijnlijk of in zekere mate waarschijnlijk is dat ze hun toegenomen handhygiëne blijven toepassen nadat het virus is verdwenen.
- 89 procent van de Amerikanen is zich nu meer bewust van ziektekiemen dan vóór de pandemie.
- Een onderzoek van Ipsos meldt dat 68 procent van de Amerikanen na de pandemie zal doorgaan met het vaker wassen van hun handen.
- 88 procent heeft sinds de uitbraak van het coronavirus zijn voorkeur voor handenvrije toiletarmaturen 'heel erg' of 'een beetje' veranderd.
Deze potentiële langetermijntrend naar betere handhygiëne kan niet alleen bijdragen aan de vraag naar huishoudelijke papieren tissues, maar ook een impact hebben op de markt ervoor. De pandemie zorgde voor meer aandacht voor luchtdrogers in toiletten en hun vermogen om meer ziektekiemen in de lucht te verspreiden in vergelijking met papieren handdoeken. Hoewel deze bevinding vooral relevant was voor de huidige pandemie, kan meer aandacht op lange termijn voor ziektekiemen en virussen in het algemeen leiden tot een grotere voorkeur voor papieren tissues dan luchtdrogers.
Misschien wordt alles weer normaal zodra COVID echt uit onze gedachten is verdwenen. In het verleden werd handhygiëne meestal weer normaal na afloop van pandemieën. Maar andere pandemieën waren niet COVID-19. En na bijna een jaar veelvuldig handen wassen tijdens COVID, is het niet gemakkelijk om terug te keren naar oude gewoonten. Een lichtpuntje aan deze pandemie is misschien dat mensen zich ten minste iets bewuster blijven van hun handhygiëne voor de lange termijn, wat in de toekomst levens kan redden.